Zamonaviy jamiyatda oliy ma’lumot yaxshi ish va karyera qurish uchun eng zaruri deb hisoblanadi. Diplomga ega bo‘lmagan va muvaffaqiyatga erishgan insonlar hanuzgacha qoidadan istisno sifatida ko‘riladi. Biroq o‘z biznesini qurishni tanlagan ko‘plab milliardyerlar bu stereotipni sindiradi.
Har bir insonning moliyaviy erkinlikka yetish yo‘li o‘ziga xos. Ba’zilar oliy ma’lumot olib, karyera quradi, boshqalar o‘z kompaniyasini yaratadi, yana boshqalar esa boshqa insonlarning biznesidan daromad topadi.
Bill Geyts
Microsoft korporatsiyasi asoschisi Bill Geyts ko‘pincha “Garvardning eng muvaffaqiyatli bitiruvchisi” deb ataladi. Ammo bu to‘liq to‘g‘ri emas. Geyts 1973-yilda Garvardga qabul qilingan va kirish imtihonlarida 1600 balldan 1590 ball to‘plagan. U matematika va informatika bo‘yicha eng yaxshi talabalar qatoriga kirgan. Biroq 1975-yilda Geyts o‘qishni tashlab, do‘sti Pol Allen bilan birga Microsoftni tashkil qiladi.
Vaqt ko‘rsatganidek, bu qaror to‘g‘ri bo‘lgan. Geyts rahbarligida Microsoft eng muvaffaqiyatli va daromadli dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchi kompaniyaga aylangan — dunyodagi kompyuter va noutbuklarning 70%ga Windows operatsion tizimi o‘rnatilgan. 1995–2017-yillarda Forbes Geytsni dunyoning eng boy odami deb 24 yil ketma-ket atadi. Hozirgi kunda uning boyligi 103,3 mlrd $ baholanadi.
Garvard diplomi milliarderga 32 yil o‘tib taqdim etilgan. 2007-yilda universitet rahbariyati unga kompyuter texnologiyalari sohasidagi katta xizmatlari uchun darajani o‘z tashabbusi bilan bergan.
Lerri Ellison
Lerri Ellison — Oracle kompaniyasi asoschisi va texnik direktori, korporativ dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchi milliardlab dollarlik kompaniya.
Ellisonning tarixi shuni ko‘rsatadiki, u ikki marta o‘qishni tashlagan. U Illinoys universitetida o‘qishni boshlagan, ammo qabul qilingan onasi vafot etgani sababli ikkinchi kursdan keyin o‘qishni tark etdi. Keyin u Chikago universitetiga o‘qishga kirdi, ammo birinchi semestrdan keyin yana o‘qishni tashladi. 1977-yilda u Software Development Labs kompaniyasini tashkil qiladi, keyinchalik bu Oracle ga aylanadi.
Hozirda Lerri Ellison dunyoning eng boy insonlaridan biri bo‘lib, uning boyligi 269 mlrd $. U 2012-yilda sotib olgan Gavayidagi Lanai orolida yashashdan zavqlanadi.
Mark Sukerberg
Sukerberg Meta (Rossiya Federatsiyasida taqiqlangan) kompaniyasining asoschisi va bosh direktori sifatida tanilgan. Bill Geyts singari, u ham Garvardga o‘qishga kirdi, lekin diplom olmadi. 2004-yilda Facebook’ning birinchi versiyasini ishga tushirgach, o‘qishni tashladi.
Orqaga nazar tashlaganda, Sukerbergga Garrvardga kirish omad bo‘lgan. Aks holda, u ehtimol o‘z xonadoshlari bilan tanishmas edi: Eduardо Saverin, Endryu Makkollum, Dastin Moskovits va Kris Hyuz, ular g‘oyani hayotga tadbiq etishda yordam bergan.
2025-yilda Forbes Sukerbergning boyligini 209,3 mlrd $ deb baholaydi.
Amansio Ortega
Amansio Ortega — Ispaniyaning eng boy insoni, boyligi 127,8 mlrd $. U Inditex moda guruhining raisi va asoschisi bo‘lib, Zara brendi shu guruhga kiradi.
Ortega kambag‘al oilada kichik shahar chekkasida ulg‘aygan. 14 yoshida u o‘qishni tashlab, oilasiga yordam bera boshlaydi va mahalliy tikuvchi ustaxonasida ishlashga kiradi. Shu yerda u kiyim tikishni o‘rganadi.
1975-yilda Ortega rafiqasi Rozaliya bilan birinchi Zara do‘konini ochadi. Vaqt o‘tib, do‘kon tarmog‘i kengaydi va turli brendlar paydo bo‘ldi, natijada dunyodagi eng yirik moda imperiyalaridan biriga aylangan.
Maykl Dell
Maykl Dell — Dell Inc. kompaniyasi asoschisi va bosh direktori, dunyodagi eng yirik texnologik va shaxsiy kompyuter kompaniyalaridan biri.
Dell yoshligidanoq kompyuter va texnologiyalarga qiziqardi. 15 yoshida Apple kompyuterini sotib olib, uni buzib ishlashini o‘rganishga harakat qilgan.
Universitet yotoqxonasida PCs Limited kompaniyasini tashkil qilgan. 1984-yilda 19 yoshida o‘qishni tashlab, kompaniyasini rivojlantirishga e’tibor qaratgan, bu esa keyinchalik Dell‘ga aylangan.
2025-yilda Forbes Dell boyligini 140,3 mlrd $ deb baholaydi.
Stiv Jobs
Stiv Jobs ham o‘qishni tashlab, muvaffaqiyatga erishgan yorqin misol. Jobs Reed kollejida o‘qigan, ammo 1972-yilda faqat yarim yil o‘qib o‘qishni tashlagan. U o‘qishni tashlagan bo‘lsa-da, qiziqqan kurslarni davom ettirgan. Asosiy e’tiborini Apple’ning dastlabki rivojlanishlariga qaratgan.
1976-yilda Jobs va do‘stlari Ueyn va Voznyak birinchi shaxsiy kompyuterlarini yig‘ib, Apple’ni yaratgan. Jobs 2011-yilda oshqozon osti bezi saratonidan vafot etgan. Forbes unga boylikni 7 mlrd $ baholagan.
Richard Branson
Britaniyalik tadbirkor, Virgin Galactic kosmik kompaniyasi asoschisi.
U 16 yoshida maktabni tashlab, Student jurnali chiqarishni boshlagan, bu uning birinchi muvaffaqiyatli biznesi bo‘lgan. Keyin u Virgin kompaniyasini va Virgin Records musiqa kompaniyasini asoslagan.
Vaqt o‘tib, Virgin Group konglomeratini yaratgan — 30 mamlakatda 200 dan ortiq kompaniya, turli sohalarda faoliyat yuritadi: sayohat, mehmonxona, kommunikatsiya va kosmos. 2004-yilda Virgin Galactic kosmik kompaniyasi asos solingan.
2000-yilda Branson o‘z biznesdagi yutuqlari uchun Buyuk Britaniya malikasi tomonidan ritsar darajasiga ko‘tarilgan. Forbes Bransonning boyligini 2,8 mlrd $ deb baholaydi.
