BMTning Ta’lim, fan va madaniyat tashkiloti (UNESCO) yangi hisobotida butun dunyo bo‘ylab ta’limga kirishdagi muammolar va tengsizliklar kuchaygani qayd etilgan, shuningdek, ta’lim huquqini himoya qilishga global majburiyatni yangilashga chaqirdi.
Hisobot 2025-yil 9-dekabrda Inson huquqlari kuni arafasida e’lon qilingan va siyosiy iroda, sarmoya va inklyuziv siyosat orqali barcha uchun sifatli ta’limni ta’minlash zarurligini ta’kidlangan.
So‘nggi 25 yil ichida sezilarli yutuqlarga erishilgan bo‘lsa-da, millionlab bolalar va yoshlar maktabga bormayapti yoki yetarli ta’lim olmayapti. 2023-yilda global miqyosda 272 million bola va yoshlar maktabga bormagan, ularning qariyb uchdan ikki qismi Markaziy va Janubiy Osiyo (34%) hamda Sub-Sahroi Afrikada (39%) yashaydi.
Hisobotda COVID-19 pandemiyasi va turli mojarolar ta’lim tizimlariga salbiy ta’sir ko‘rsatgani, o‘quvchilar soni va ta’lim sifatida erishilgan yutuqlarni orqaga qaytargani qayd etilgan. 2024-yilda ta’lim muassasalariga qilinayotgan hujumlar 2023-yilga nisbatan 44% ga ko‘payib, 1 265 maktab zarar ko‘rgan, bu esa yuz minglab bolalarning kelajagini xavf ostiga qo‘ygan.
Ta’kidlanishicha, hukumatlar rivojlanishda ta’limni ustuvor yo‘nalish sifatida belgilashi, infratuzilma, o‘quv materiallari va o‘qituvchilar tayyorlash uchun mablag‘ ajratishi kerak. Shuningdek, ta’lim tizimlari yangi texnologiyalarni o‘zlashtirishi va o‘rganish imkoniyatlarini rivojlantirishi lozim, bu esa o‘quvchilarga kelajak ko‘nikmalarini beradi.
UNESCO Ta’lim bo‘yicha Assistent Direktori Stefania Giannini ta’kidlashicha, ta’lim huquqi tinchlik, ijtimoiy birdamlik va barqaror rivojlanish uchun asosiy huquqdir. U barcha mamlakatlarni XXI asr chaqiriqlariga mos yangi huquqiy tizim yaratish va hamkorlikda mavjud muammolarni yengish uchun harakat qilishga chaqirgan.
