Хитой Халқ Республикаси Таълим вазирлиги бошланғич ва ўрта мактабларда сунъий интеллект (СИ) технологияларини ўқув дастурларига киритишни тавсия қилди. Бу ҳақда South China Morning Post нашри вазирликнинг расмий хатига таяниб хабар берди.
Ташаббуснинг асосий мақсади — Хитойнинг келажакдаги инновацион кадрлар талабини қондириш, ўқувчиларнинг рақамли кўникмаларини ва муаммоларни ҳал қилиш қобилиятларини оширишдир.
СИ курслари мактабларда «тизимли тарзда» жорий этилиши лозим ва уларнинг мавжудлиги мактаблар фаолиятини баҳолашда ҳисобга олинади. Бошланғич синф ўқувчилари сунъий интеллект ҳақида бошланғич тушунчаларга эга бўлишлари, бошланғич мактабни тугатгунларига қадар (6 йиллик таълим) эса технологияни амалда қўллашни ўрганишлари зарур.
Ўрта мактабнинг юқори синфларида асосий эътибор сунъий интеллектдан фойдаланган ҳолда инновацион лойиҳаларни ишлаб чиқишга қаратилади.
Хитойнинг сунъий интеллект бўйича стратегияси
2017 йилда Хитой сунъий интеллект соҳасида дунё етакчисига айланиш режасини эълон қилган эди. Шу вақтдан бошлаб 500 дан ортиқ университет ва коллеж СИ мутахассислигини жорий этди. Аммо тез ривожланиш муаммоларни ҳам келтириб чиқарди:
- Битирувчилар сонининг ортиқчалиги иш топишдаги қийинчиликларни келтириб чиқармоқда.
- Тайёрлов сифати меҳнат бозори талабларига мос келмаслиги кузатилмоқда.
- Кўплаб дастурлар амалий тажрибага эга мутахассислар етишмаслиги сабабли сифатли таълим бера олмаяпти.
Бу муаммолар мактаблар даражасида ҳам долзарб бўлиб қолмоқда: мактаблар ўқувчиларга олий ўқув юртларига кириш учун етарли даражада сифатли таълим бера олишлари шубҳа остида қолмоқда.
Россия ва АҚШ тажрибаси
Россия
Россияда 5–9-синф ўқувчилари учун сунъий интеллект бўйича биринчи дарсликлар чиқарилди. Бироқ улар дарсдан ташқари машғулотлар учун мўлжалланган. Дарсликлар рақамли иловалар билан бирга чиқарилган бўлиб, улар «Просвещение» нашриёти ва Сунъий интеллект соҳасидаги альянс ҳамкорлигида тайёрланган.
Муаллифлар қаторига «Сбер», «Яндекс», «Т-банк», МТС, «Газпром нефть» каби йирик компанияларнинг мутахассислари киради.
АҚШ
АҚШда сунъий интеллект бўйича ўқитувчиларни тайёрлаш дастури — Pioneering AI in School Systems (PASS) жорий этилмоқда.
- 2025 йил март ойидан бошлаб дастур Филаделфия мактабларида синовдан ўтказилади ва бутун мамлакат бўйлаб кенгайтирилади.
- Дастур уч босқични қамраб олади: мактаб округи маъмурияти, мактаб раҳбарияти ва ўқитувчилар.
- Ўқитувчилар сунъий интеллект воситаларидан фойдаланиш бўйича амалий машғулотлардан ўтадилар.
Дастур шахсийлаштирилган таълимни ривожлантириш, дарслар сифатини ошириш ва ўқувчиларнинг ўзлаштириш даражасини реал вақт режимида кузатиш имконини беради.
Сунъий интеллект таълим дастурларининг Хитой, Россия ва АҚШ тажрибаси шуни кўрсатадики, бу соҳада сифатли таълим жорий этиш нафақат технологик, балки кадрлар тайёрлаш ва амалий тажриба билан боғлиқ мураккаб масала ҳисобланади. Ҳар бир мамлакат ўзининг тажрибасидан келиб чиқиб, сунъий интеллект таълимини ривожлантириш йўлларини изламоқда.
