Узоқ вақт давомида ҳар куни китоб ўқиса нима бўлиши ҳақида ўйлаб кўрганмисиз? Адабиётга бўлган муҳаббат турли хил оқибатларга олиб келишини тан олиш керак бўлади — улар орасида қарамлик, хавотир ёки суҳбатдошларни танлашда ўта талабчанлик ҳам бор.
Дарҳақиқат, ўқиш кундалик ҳаётдаги энг ўзига тортувчи одатлардан биридир, энг қизиғи эса бу муҳаббат исталган ёшда пайдо бўлиши мумкин. Биз китобларга бўлган боғлиқлик нимага олиб келишини ўйлаб, натижада бутун бир «ташхислар рўйхати»га дуч келдик.
Қарамлик
Эҳтиёт бўлинг, бу жараён одатга айланади! Агар сиз ҳар куни яхши китоблар ўқисангиз, албатта бу жараёнга берилиб кетасиз. Тез орада ўқиш одатга, кейин эса эҳтиёжга айланади. Натижада метрода, ухлашдан олдин ёки тушлик пайтида сиз ижтимоий тармоқлар ёки ишдаги ғийбатлардан кўра навбатдаги бадиий ҳикояни афзал кўрасиз. Китоб ўқимасангиз, зерикиб қоласиз. Бу яхшими ёки ёмонми — ўзингиз ҳал қилинг.
Атрофдагиларга нисбатан танлаб муносабатда бўлиш
Маълумки, китоб — энг яхши суҳбатдош. Бундан ташқари, гуманитар билимлар ва кенг дунёқараш ҳар қандай суҳбатни давом эттиришга ёрдам беради. Бироқ ҳар куни китоб ўқий бошласангиз, дўстларингизни ҳам онглироқ танлай бошлайсиз. Сездирмайгина, сиз учун инсон «Уруш ва тинчлик»ни ўқиганми, Камю ва Сартр ижоди билан танишми, сифатли нон-фикшнни сохта илмий адабиётдан ажрата оладими — муҳим бўлиб қолади. Эҳтимол, мулоқот доирангиз ўзгаради, аммо бу ўзгариш албатта ижобий томонга бўлади.
Эътиборнинг чалғиши
Китобга берилиб кетиб, керакли бекатдан ўтиб кетган одамлар ҳақидаги воқеаларни эшитганмисиз? Ушбу матн муаллифи электр поездда бир неча бекат ортиқча юриб юбориши ёки метро ҳалқа линиясида тўлиқ айланиб чиқиши мумкин. Ўқишга берилиб, ичилмай қолган қаҳва ёки тугалланмаган нонушта ёддан чиқади, жамоат транспортида керакли буюм қолиб кетади ва энг муҳими — кун давомида йиғилиб қолган муаммолар унутилади! Оқибатлар ижобий ҳам, салбий ҳам бўлиши мумкин, аммо майда ноқулайликлар завқдан воз кечиш учун сабаб эмас, тўғрими?
Хавотир
Ўқишни хоҳлаган барча китобларни ўқиб тугатиш мутлақо имконсиз. Қанчалик кўп ўқишга қизиқсангиз, режаларингиз рўйхати шунчалик узайиб боради. Тез орада сизни бир нарса ташвишга сола бошлайди: бу рўйхат ўқилаётганидан тезроқ тўлиб бормоқда. Аммо агар вазиятни ўзгартириб бўлмаса, уни қабул қилиш мумкин: энг аввало сизни қизиқтирган асарларни ўқинг, балки айрим китоблар вақт ўтиб ўз-ўзидан «чиқиб кетар».
«Плюшкин синдроми»
Ўқишнинг яна бир яширин томони — тўплашга мойиллик. Ҳатто электрон китобларнинг ашаддий мухлиси бўлсангиз ҳам, барибир бир-икки қоғоз китоб сотиб олиш истаги пайдо бўлади. Эсда тутинг, бу хавотирли белги! Сездирмайгина, олдингизда катта китоб жавони сотиб олиш зарурати пайдо бўлади. Тўғри, у интерьерни ҳам чиройли безаши мумкин.
P.S. Агар бу ҳазиломуз матн сизни бироз қўрқитган бўлса, бир тасаввур қилинг: агар умуман китоб ўқишни ташласангиз, нима бўлади?
