Замонавий жамиятда олий маълумот яхши иш ва карьера қуриш учун энг зарури деб ҳисобланади. Дипломга эга бўлмаган ва муваффақиятга эришган инсонлар ҳанузгача қоидадан истисно сифатида кўрилади. Бироқ ўз бизнесини қуришни танлаган кўплаб миллиардерлар бу стереотипни синдиради.
Ҳар бир инсоннинг молиявий эркинликка етиш йўли ўзига хос. Баъзилар олий маълумот олиб, карьера қуради, бошқалар ўз компаниясини яратади, яна бошқалар эса бошқа инсонларнинг бизнесидан даромад топади.
Билл Гейтс
Microsoft корпорацияси асосчиси Билл Гейтс кўпинча «Гарварднинг энг муваффақиятли битирувчиси» деб аталади. Аммо бу тўлиқ тўғри эмас. Гейтс 1973 йилда Гарвардга қабул қилинган ва кириш имтиҳонларида 1600 баллдан 1590 балл тўплаган. У математика ва информатика бўйича энг яхши талабалар қаторига кирган. Бироқ 1975 йилда Гейтс ўқишни ташлаб, дўсти Пол Аллен билан бирга Microsoft ни ташкил қилади.
Вақт кўрсатганидек, бу қарор тўғри бўлган. Гейтс раҳбарлигида Microsoft энг муваффақиятли ва даромадли дастурий таъминот ишлаб чиқарувчи компанияга айланган — дунёдаги компьютер ва ноутбукларнинг 70%га Windows операцион тизими ўрнатилган. 1995–2017 йилларда Forbes Гейтсни дунёнинг энг бой одами деб 24 йил кетма-кет атади. Ҳозирги кунда унинг бойлиги 103,3 млрд $ баҳоланади.
Гарвард дипломи миллиардерга 32 йил ўтиб тақдим этилган. 2007 йилда университет раҳбарияти унга компьютер технологиялари соҳасидаги катта хизматлари учун даражани ўз ташаббуси билан берган.
Ларри Эллисон
Ларри Эллисон — Oracle компанияси асосчиси ва техник директори, корпоратив дастурий таъминот ишлаб чиқарувчи миллиардлаб долларлик компания.
Эллисоннинг тарихи шуни кўрсатадики, у икки марта ўқишни ташлаган. У Illinoys университетида ўқишни бошлаган, аммо қабул қилинган онаси вафот этгани сабабли иккинчи курсдан кейин ўқишни тарк этди. Кейин у Чикаго университетига ўқишга кирди, аммо биринчи семестрдан кейин яна ўқишни ташлади. 1977 йилда у Software Development Labs компаниясини ташкил қилади, кейинчалик бу Oracle га айланади.
Ҳозирда Ларри Эллисон дунёнинг энг бой инсонларидан бири бўлиб, унинг бойлиги 269 млрд $. У 2012 йилда сотиб олган Гавайидаги Ланаи оролида яшашдан завқланади.
Марк Цукерберг
Сукерберг Мета (Россия Федерациясида тақиқланган) компаниясининг асосчиси ва бош директори сифатида танилган. Билл Гейтс сингари, у ҳам Гарвардга ўқишга кирди, лекин диплом олмаган. 2004 йилда Facebookʼнинг биринчи версиясини ишга туширгач, ўқишни ташлаган.
Орқага назар ташлаганда, Цукербергга Гарвардга кириш омад бўлган. Акс ҳолда, у эҳтимол ўз хонадошлари билан танишмас эди: Эдуардо Саверин, Эндрю Макколлум, Дастин Московитс ва Крис Ҳюз, улар ғояни ҳаётга тадбиқ этишда ёрдам берган.
2025 йилда Forbes Цукербергнинг бойлигини 209,3 млрд $ деб баҳолайди.
Амансио Ортега
Амансио Ортега — Испаниянинг энг бой инсони, бойлиги 127,8 млрд $. У Inditex мода гуруҳининг раиси ва асосчиси бўлиб, Зара бренди шу гуруҳга киради.
Ортега камбағал оилада кичик шаҳар чеккасида улғайган. 14 ёшида у ўқишни ташлаб, оиласига ёрдам бера бошлайди ва маҳаллий тикувчи устахонасида ишлашга киради. Шу ерда у кийим тикишни ўрганади.
1975 йилда Ортега рафиқаси Розалия билан биринчи Zara дўконини очади. Вақт ўтиб, дўкон тармоғи кенгайди ва турли брендлар пайдо бўлди, натижада дунёдаги энг йирик мода империяларидан бирига айланган.
Майкл Делл
Майкл Делл — Dell Inc. компанияси асосчиси ва бош директори, дунёдаги энг йирик технологик ва шахсий компьютер компанияларидан бири.
Делл ёшлигиданоқ компьютер ва технологияларга қизиқарди. 15 ёшида Apple компьютерини сотиб олиб, уни бузиб ишлашини ўрганишга ҳаракат қилган.
Университет ётоқхонасида PCs Limited компаниясини ташкил қилган. 1984 йилда 19 ёшида ўқишни ташлаб, компаниясини ривожлантиришга эътибор қаратган, бу эса кейинчалик Dell га айланган.
2025 йилда Forbes Dell бойлигини 140,3 млрд $ деб баҳолайди.
Стив Джобс
Стив Джобс ҳам ўқишни ташлаб, муваффақиятга эришган ёрқин мисол. Джобс Reed коллежида ўқиган, аммо 1972 йилда фақат ярим йил ўқиб ўқишни ташлаган. У ўқишни ташлаган бўлсада, қизиққан курсларни давом эттирган. Асосий эътиборини Appleʼнинг дастлабки ривожланишларига қаратган.
1976 йилда Джобс ва дўстлари Уэйн ва Возняк биринчи шахсий компьютерларини йиғиб, Appleʼни яратган. Жобс 2011 йилда ошқозон ости бези саратонидан вафот этган. Forbes унга бойликни 7 млрд $ баҳолаган.
Ричард Брансон
Британиялик тадбиркор, Virgin Galactic космик компанияси асосчиси.
У 16 ёшида мактабни ташлаб, Студент журнали чиқаришни бошлаган, бу унинг биринчи муваффақиятли бизнеси бўлган. Кейин у Virgin компаниясини ва Virgin Records мусиқа компаниясини асослаган.
Вақт ўтиб, Virgin Group конгломератини яратган — 30 мамлакатда 200 дан ортиқ компания, турли соҳаларда фаолият юритади: саёҳат, меҳмонхона, коммуникация ва космос. 2004 йилда Virgin Galactic космик компанияси асос солинган.
2000 йилда Брансон ўз бизнесдаги ютуқлари учун Буюк Британия маликаси томонидан рицарь даражасига кўтарилган. Forbes Брансоннинг бойлигини 2,8 млрд $ деб баҳолайди.
